Obgryzanie paznokci i skórek. Przyczyny i leczenie

Obgryzanie paznokci może ograniczać się wyłącznie do dłoni, jednak zdarza się również, że problem dotyczy także paznokci stóp. Jest to jednak zaburzenie występujące rzadziej. Sporadyczne obgryzanie paznokci, związane z potrzebą skrócenia ich, jeśli są za długie i przeszkadzają, nie jest zaburzeniem i nie wymaga interwencji. Problem zaczyna się wówczas, gdy czynność ta staje się kompulsywna i prowadzi do samookaleczenia.

Badania z dziedziny psychiatrii wskazują na to, że wśród najczęstszych przyczyn nawykowego obgryzania paznokci przez dzieci znajdują się:

• potrzeba rozładowania stresu;
• poczucie zagrożenia;
• uczucie gniewu;
• poczucie osamotnienia;
• bezczynność i nuda.

Jednocześnie badania te wskazują na związek występowania takiego zachowania z brakiem zaspokojenia podstawowych potrzeb emocjonalnych ze strony rodziców, jak poczucie bezpieczeństwa, więzi i miłości. Wskazuje się również na to, że nawyk obgryzania paznokci wśród dzieci może mieć związek z pewnego rodzaju regresją do wieku wczesnodziecięcego, który jest analogiczny do czynności ssania kciuka - a ten działa wyciszająco i uspokajająco.⁵⁶

Obgryzanie skórek i paznokci wśród młodzieży i dorosłych jest warunkowane przez nieco więcej czynników. Wśród najczęstszych przyczyn kompulsywnego obgryzania paznokci wymienia się:

• trudną sytuację rodzinną, społeczną lub osobistą - w tym przypadku obgryzanie paznokci może być wynikiem odczuwania presji, bezradności czy ogromnego lęku;
• neurotyczną osobowość - osoby bardzo wrażliwe, a wręcz nadwrażliwe emocjonalnie, mające niską samoocenę i podatność na lęk, w ten sposób radzą sobie z emocjami;
• kompleksy - z nawykowym obgryzaniem paznokci często borykają się także osoby z bardzo niskim poczuciem pewności siebie.

Wśród przyczyn obgryzania paznokci i skórek wśród dorosłych wymienia się także inne czynniki, jak niedobór witamin czy zaburzenie poziomu miedzi lub żelaza. Z problemem obgryzania paznokci często zmagają się także osoby nadpobudliwe. Obgryzanie paznokci pozwala na rozładowanie szeregu emocji i znalezienie czynności zastępczej.⁵⁷

Bardzo często obgryzanie paznokci jest związane z nerwicą.

O problemie z obgryzaniem paznokci można mówić wówczas, gdy czynność ta staje się najczęstszym i głównym sposobem na rozładowanie emocji, także w sytuacjach pozornie błahych. Drugim niepokojącym czynnikiem wskazującym na to, że obgryzanie paznokci może być zaburzeniem, wymagającym pomocy z zewnątrz, jest uszkadzanie płytki paznokcia, skórek i tkanek miękkich pod paznokciem. Jeśli paznokcie i skórki są uszkadzane aż do krwi, a powtarzalność i intensywność nawyku sprawia, że płytka zaczyna się skracać i deformować, jest to sygnał, świadczący o tym, że jest to zaburzenie i należy podjąć kroki, mające na celu złagodzenie go. Najważniejsze jest zdiagnozowanie przyczyn i wyeliminowanie ich, przy jednoczesnej walce ze skutkami.

Najbardziej widoczne skutki obgryzania paznokci to pogorszenie ich wyglądu. Płytka staje się coraz krótsza, a pokaleczone skórki stają się twarde, grube i nierówne. W wielu przypadkach obgryzanie tzw. oskórka czyli skórek przy paznokciu, powoduje uszkodzenie macierzy, co w konsekwencji prowadzi do tego, że paznokieć nie rośnie równo i zauważyć można na nim liczne pofałdowania. W przypadku osób, które w ten sposób odreagowują, tworzy się błędne koło - bo przez pogorszony wygląd paznokci, z reguły zdradzający przyczynę tego stanu rzeczy, kompleksy stają się jeszcze silniejsze.

W ekstremalnych przypadkach, gdy obgryzanie paznokci jest agresywne i kompulsywne, a także trwa przez wiele lat, może dojść nawet do nieodwracalnych zmian w ich wyglądzie. Co więcej: uszkadzając płytkę i miękkie tkanki, można doprowadzić nawet do miejscowych zakażeń. Kolejna istotna kwestia to możliwe uszkodzenia zębów i doprowadzenie do wad zgryzu.

Z obgryzaniem paznokci można sobie radzić także we własnym zakresie. Do tego potrzebna jest jednak silna motywacja. Ten nawyk, jak wiele innych, jest bowiem rodzajem uzależnienia, dlatego trzeba wykazać się silną wolą, by przeciwstawiać się silnej pokusie. Co na obgryzanie paznokci sprawdzi się najlepiej?

Gdy poczujesz chęć wsunięcia palców w usta, postaraj się szybko znaleźć inne zajęcie, by odwrócić uwagę i myśli. Dobrze mieć pod ręką jakiś przedmiot zastępczy, na którym można rozładować emocje. Może to być nawet zwykły długopis - czasem otwieranie i zamykanie go, czy klikanie nim, szybko przynosi ulgę. Świetnie sprawdzają się również specjalne piłeczki antystresowe. Są wykonane z przyjemnych w dotyku materiałów, a gniecenie ich przynosi ulgę w stresie i relaksuje, pomagając rozładować nawet silne napięcie.

Jeśli przyczyną kompulsywnego obgryzania paznokci jest nadmierny, przewlekły stres, zadbaj o wyciszenie się. Poznaj techniki relaksacyjne albo sięgnij po suplementy diety na stres i dobry sen: ziołowe preparaty uspokajające czy preparaty witaminowe (np. z witaminą B), mające korzystny wpływ na układ nerwowy.

Sprytnym sposobem na zahamowanie silnej pokusy obgryzania paznokci jest również… smarowanie płytki i skórek aloesem. Taki zabieg przyniesie podwójną korzyść: aloes jest znany ze swoich właściwości kojących i nawilżających, dzięki czemu poprawi wygląd zniszczonych paznokci i skórek. Oprócz tego jest gorzki w smaku, dzięki czemu po kilku razach pokusa włożenia palców do ust będzie słabsza. Analogicznym sposobem jest stosowanie specjalnych, gorzkich lakierów do paznokci przeciwko obgryzaniu.

Jeśli masz motywację do tego, by wyeliminować nawyk obgryzania paznokci i skórek, wybierz się do salonu stylizacji paznokci i zrób sobie manicure: hybrydowy, akrylowy lub żelowy. Różnica w wyglądzie dłoni jest jednym ze skutecznych czynników motywacyjnych do porzucenia obgryzania paznokci. Druga istotna sprawa to ta, że żel, akryl czy hybryda są twarde, a w związku z tym trudne do pogryzienia. To także skuteczny czynnik zniechęcający do gryzienia.

Pielęgnacja dłoni i stóp w domowym zaciszu wpłynie korzystnie nie tylko na ich wygląd, ale także na poczucie pewności siebie i atrakcyjności. Najważniejsze jest to, by - chociażby małymi kroczkami - posuwać się naprzód!

Sprawdź, jakie produkty do manicure znajdziesz na eZebra. Dzięki nim możesz znacząco poprawić wygląd paznokci i skórek, a także dłoni, nie wychodząc z domu!