Wzmożona produkcja sebum niejednemu z nas spędza sen z powiek, sprawiając, że na co dzień czujemy się zdecydowanie mniej pewni siebie. Nadmierny błysk twarzy z pewnością nie jest zjawiskiem, do którego chcemy dążyć. Czym tak naprawdę jest sebum, jaki wpływ ma na skórę oraz włosy i jakie kosmetyki najlepiej radzą sobie z jej nadmiarem? Podpowiadamy!
Spis treści
Co to jest sebum?
Sebum inaczej nazywane łojem skórnym to naturalna wydzielina produkowana przez gruczoły łojowe znajdujące się na owłosionych częściach ciała, a także na twarzy szczególnie w tak zwanej strefie T obejmującej czoło, nos i jego okolice oraz brodę. Łój naturalnie wydziela się także na uszach i klatce piersiowej. Substancja ta składa się głównie z różnego typu lipidów i wosków, ale zawiera w sobie także małe ilości innych związków chemicznych36. Sebum pełni wiele funkcji, do których należą przede wszystkim:
• tworzenie warstwy ochronnej na skórze i włosach, która zabezpiecza je przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych takich jak promieniowanie UV, trudne warunki pogodowe czy drobne uszkodzenia mechaniczne; • transportowanie antyoksydantów; • zmiękczanie i optymalne dociążanie włosów; • nadawanie im blasku; • spowalnianie procesu ich niszczenia; • ochrona naskórka przed maceracją37; • ochrona skóry przed bakteriami i grzybami; • zapewnienie jej odpowiedniego poziomu nawilżenia oraz • wspomaganie w radzeniu sobie z procesem termoregulacji.
Łój produkowany w odpowiedniej ilości jest potrzebny do zapewnienia dobrej kondycji zarówno skórze, jak i włosom. Problem pojawia się, gdy gruczoły zaczynają wytwarzać go zbyt wiele.
Sebum a cera
Nadmierna produkcja sebum zazwyczaj widoczna jest przede wszystkim na skórze twarzy, która błyszczy oraz staje się wyczuwalnie lepka i tłusta w dotyku. Skóra wydzielająca nadmierną ilość sebum może mieć ziemisty kolor, być poszarzała, zazwyczaj jest to też skóra gruba z rozszerzonymi porami. Oprócz tego na tego typu cerze nierzadko pojawia się trądzik, który nie znika pomimo stosowania najwyższej jakości kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry z tendencją do takich problemów. Jak powstaje ta najczęściej występująca dermatoza oraz jakie są jej rodzaje?
Do najważniejszych przyczyn powstawania trądziku należą:
• zaburzenia gospodarki hormonalnej; • silny i/lub przewlekły stres; • aktywność bakterii Propionibacterium acnes; • przyjmowanie niektórych leków38; • niewłaściwa dieta uboga w warzywa, owoce, nasiona i orzechy; • stosowanie używek, np. palenie papierosów i picie alkoholu; • zaburzenia pracy gruczołów łojowych; • skłonności genetyczne oraz • niewłaściwa pielęgnacja. Bezpośrednimi przyczynami pojawienia się zmian trądzikowych na skórze są natomiast:
• nadmierne rogowacenie ujść gruczołów łojowych, które skutkuje przyleganiem łusek do przewodu łojowego, co w konsekwencji wiąże się z jego znaczącym przewężeniem. To prowadzi z kolei do istotnego spowalniania lub całkowitego zahamowania procesu wydostawania się sebum spod pomimo jego wzmożonej produkcj i powoduje pojawienie się bolesnych wyprysków, które często nie reagują na działanie nawet najlepszych preparatów do cery trądzikowej; • powiększenie gruczołów łojowych, które spowodowane jest podwyższonym poziomem hormonów androgenowych, np. testosteronu. Takie zaburzenie wiąże się z pobudzeniem aktywności i zwiększeniem ilości wydzielanego sebum, które skutkują wystąpieniem na skórze trądziku39.
Cera tłusta. Jak ją rozpoznać
• błyszczeniem; • lepkością; • szarożółtym lub ziemistym odcieniem; • grubą warstwą naskórka; • słabym ukrwieniem; • widocznymi zaskórnikami; • rozszerzonymi porami, a także • nawracającymi zmianami trądzikowymi zarówno w postaci łagodnej, jak i ciężkiej40.
Czym różnią się od siebie poszczególne odmiany trądziku?
• Przy trądziku łagodnym mamy do czynienia z niezapalnymi zmianami skórnymi zwykle przybierającymi postać niewielkich zaskórników otwartych i/lub zamkniętych41. Tego typu dermatoza zazwyczaj występuje na twarzy, plecach. Walka z trądzikiem łagodnym zwykle ogranicza się do stosowania odpowiednich produktów pielęgnacyjnych i rzadko wymaga terapii farmakologicznej. Trądzik charakteryzujący się wyżej wymienionymi wykwitami nazywamy trądzikiem zaskórnikowym.
• Trądzik grudkowo-krostkowy to typ trądziku, z którym zmaga się zdecydowana większość osób chorujących na tę przypadłość. Na twarzy występują wykwity zapalne np. krosty jak i duża liczba zaskórników. Miejsca szczególnie predysponowane to plecy, ramiona, twarz i dekolt.
• Trądzik ropowiczy jest jednym z najcięższych odmian trądziku, chociażby ze względu na fakt, że po ustąpieniu wykwitów zapalnych pozostają trwałe zmiany np. blizny zanikowe. Charakteryzuje się powstawaniem ostrych stanów zapalnych, licznych grudek, krost, zaskórników oraz guzków. Skóra często jest mocno zaczerwieniona i występują na niej bolesne wykwity42. Trądzik w tej postaci nie zmniejsza się mimo stosowania odpowiednich preparatów kosmetycznych. Charakterystyczne są też nacieki i torbiele. Trądzik tego typu bezwzględnie nadaje się na leczenie przez lekarza dermatologa z wykorzystaniem preparatów miejscowych jak doustnych na bazie antybiotyków i retinoidów.
Pielęgnacja cery tłustej i trądzikowej
Do ogólnych zasad pielęgnacji cery tłustej należą:
• dokładne i regularne oczyszczanie twarzy produktami przeznaczonymi do cer tłustych/trądzikowych; • po myciu twarzy przemywanie jej dobrej jakości tonikiem np. regulującym pracę gruczołów łojowych. Ważne, aby unikać stosowania toników z alkoholem. Wysuszając nadmiernie skórę nie poprawimy jej stanu; • stosowanie specjalnych kremów odżywczo-nawilżających regulujących pracę gruczołów łojowych oraz • traktowanie buzi specjalnym peelingiem do cery tłustej mniej więcej raz w tygodniu43.
Jak natomiast pielęgnować skórę zaatakowaną trądzikiem?
• Przy cerze, na której zauważyliśmy pierwsze oznaki trądziku łagodnego, najważniejsze okazuje się stosowanie kosmetyków przeznaczonych specjalnie do walki z tego typu zmianami. W takiej sytuacji podczas zakupów w aptece lub drogerii wybierajmy wyłącznie takie produkty, na których widnieje wyraźna informacja, że nadają się do pielęgnacji skóry trądzikowej. Do tych, które koniecznie powinniśmy mieć w swojej kosmetyczce, należą przede wszystkim wysokiej jakości tonik, peeling, płyn do oczyszczania oraz krem nawilżający. Pamiętajmy, że cera zaatakowana trądzikiem najlepiej reaguje na łagodne preparaty, których receptury oparte zostały na składnikach naturalnych44. • Podejrzewając, że na naszej skórze pojawił się trądzik w postaci ciężkiej, nigdy nie próbujmy samodzielnie się z nim uporać, tylko jak najszybciej zgłośmy się do lekarza pierwszego kontaktu lub od razu wybierzmy się do dermatologa. Podczas wizyty specjalista postawi diagnozę i w razie potrzeby przepisze odpowiednie leki.
Top 3, czyli ranking najlepszych produktów do cery tłustej
2. Tonik od Eco Laboratorie wykazuje silne działanie przeciwzapalne, dzięki czemu świetnie sprawdza się przy skórze tłustej z tendencją do trądziku. Doskonale oczyszcza cerę i zwiększa jej jędrność. Duża zawartość składników pochodzenia naturalnego sprawia, że preparat jest całkowicie bezpieczny. Jego cena waha się w granicach między 10 a 15 zł.
3. Peeling gruboziarnisty Face Boom skutecznie złuszcza martwy naskórek, oczyszcza cerę i pozostawia ją miękką oraz cudownie wygładzoną. Stosowany regularnie zmniejsza ilość i widoczność zaskórników, a także ujednolica koloryt skóry. Peeling Face Boom kupimy za około 25 zł.
Sebum a włosy
Nadmierne wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe wpływa nie tylko na kondycję skóry, ale także i włosów – substancja ta obciąża je i powoduje, że wyglądają na zaniedbane. Dodatkowo już w kilka godzin po umyciu pasemka sprawiają wrażenie brudnych, tłustych i pozlepianych. Często są również świecące, zbite w strąki i przyklejają się do głowy . Sebum oraz zrogowaciałe łuski zbierające się w ujściach gruczołów łojowych znacząco osłabiają także mieszki włosowe, przez co czupryna zaczyna się szybko przerzedzać. Zazwyczaj jeżeli nadmierne wydzielanie łoju dotyczy twarzy to będzie dotyczyło także i włosów. Przy problemach z nadprodukcją sebum nierzadko mamy do czynienia również z łupieżem, a czasami nawet z łojotokowym zapaleniem skóry głowy . Czym charakteryzuje się ta dermatoza? Przede wszystkim:
• łuszczeniem się naskórka; • żółtymi lub białawymi łuskami opadającymi na ubrania; • rumieniem, który zazwyczaj przybiera postać czerwonych, kolistych plam z mocno zaczerwienionym brzegiem; • świądem; • możliwym wystąpieniem łuszczycy; • nadmiernym wypadaniem i przetłuszczaniem się włosów ; • brakiem poprawy wyglądu i kondycji włosów mimo stosowania kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji czupryny z problemem przetłuszczania.
Pamiętajmy, że jeżeli podejrzewamy, że możemy zmagać się z łojotokowym skóry głowy, to powinniśmy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, który określi nasz stan i zleci odpowiednią terapię.
Pielęgnacja włosów przetłuszczających się
• Wyrzućmy wszystkie produkty do pielęgnacji czupryny, w których składzie znajdują się silne detergenty odtłuszczające. • Do częstego mycia głowy używajmy delikatnego szamponu, którego receptura została oparta na wyciągach z roślin. • Raz w tygodniu zastosujmy nieco mocniejszy i bardziej oczyszczający kosmetyk. • Pamiętajmy o nawilżeniu i traktujmy skalp odpowiednimi maskami. • Nigdy nie płuczmy czupryny gorącą wodą, która pobudzi pracę gruczołów łojowych i przyspieszy proces wydzielania sebum – szampon i odżywkę zawsze zmywajmy za pomocą wody letniej. • Raz w tygodniu oczyśćmy skórę głowy, używając w tym celu specjalnego peelingu. • Włosy czeszmy jak najrzadziej . • Podczas nakładania szamponu i odżywki zawsze omijajmy włosy u nasady i aplikujmy je wyłącznie na długości od ucha do końcówek .
Top 3, czyli ranking najlepszych produktów do włosów przetłuszczającym się
2. Peeling do skóry głowy Vianek usuwa ze skalpu resztki łupieżu oraz nadmiar zrogowaciałego naskórka. Oczyszcza także ujścia gruczołów łojowych, tym samym wzmacniając mieszki włosowe oraz zahamowując proces przerzedzania się czupryny. Peeling kupimy za około 30 zł.
3. Naturalna maska Nacomi intensywnie nawilża, odżywia i regeneruje skórę głowy. Kosmetyk zmniejsza także ilość wypadających włosów i stymuluje ich wzrost. Jego formuła została oparta w 100% o składniki pochodzenia naturalnego, dzięki czemu jest on wyjątkowo łagodny i całkowicie bezpieczny zarówno dla skalpu, jak i włosów. Cena maski Nacomi to około 40 zł.
1 Małek E., Charakteryzowanie budowy i fizjologii skóry, 2007, s. 14-15.
37Małek E., Charakteryzowanie budowy i fizjologii skóry, 2007, s. 14-15. Ibidem, s. 15.
38 Jankowiak W., Imielski W., Pachurka J., Kosmetologia wobec problemów cery tłustej i trądzikowej, „Kosmetologia Estetyczna”, 2016, nr 5, s. 502.
39 Biegaj M. Trądzik pospolity i jego leczenie, „Kosmetologia Estetyczna”, 2017, vol. 6, s. 156.
40 Suligowska I., Pielęgnowanie zdrowej skóry, 2006, s. 8.
41https://www.wiadomoscidermatologiczne.pl/artykul/tradzik-zwyczajny-leczenie-rekomendacje [dostęp: 11.10.2021]
42 Biegaj M., op. cit., s. 156.
43 Suligowska I., op. cit., s. 9.
44 Czarnecka-Operacz M., Jakubowicz O., Rola zabiegów pielęgnacyjnych w leczeniu trądziku, „Przegląd Dermatologiczny”, 2010, vol. 97, s. 338-339.
45 Małek E., Rozpoznawanie zaburzeń wzrostu, uszkodzeń i chorób włosów, 2007, s. 9.
46 Bednarek M, Musiał C., Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego – choroby skóry głowy, „Kosmetologia Estetyczna”, 2019, vol. 6, s. 394.
47 Ibidem, s. 394.
48https://www.topestetic.pl/blog-uroda/przetluszczajace-sie-wlosy-jak-je-pielegnowac [dostęp: 11.10.2021 r.].
49https://www.urodaiwlosy.pl/2014/11/pielegnacja-wosow-przetuszczajacych-sie.html [dostęp: 11.10.2021 r.]
